|
De canon van Groningen
|
|
De rol van Groningen in de wereld is bescheiden.
Maar de wereld heeft Groningen enorm beïnvloed.
|
|
|
Professor M.G.J.Duijvendak
Rijksuniversiteit Groningen |
 |
|
Wanneer men zich de moeite getroost om zich verder te verdiepen in de boeiende
en rijke Groninger geschiedenis, dan wordt men onmiddellijk getroffen door
de dominante plaats die daarin wordt ingenomen door haar gelijknamige hoofdstad.
Terecht is in het verleden al wel geconstateerd dat het alleen hier-mee
al een unieke plaats bekleedt. Een positie die, in vroegere tijden, zeker
niet altijd werd geaccepteerd door de bevolking van de Ommelanden. Zij
kwamen nogal eens in verzet, maar slaagden er nimmer in om de heersende
hegemonie te doorbreken. |
In de Ommelanden ontwikkelde zich een boerenstand en nog altijd wordt het
land-schap gekleurd door welvarende boerderijen, door rijke velden en vredig
grazend vee. De rust die van dit landelijk leven uitgaat werd in een recentelijk
verschenen artikel uitbundig geprezen door trendwatcher en futuroloog Marcel
Bullinga. Naar zijn mening zal het toerisme er ongetwijfeld nog meer door
toenemen, aangezien rust en stilte hun kwaliteit zullen behouden in onze
alsmaar kleiner wordende wereld.
| Evenals de velen die hem reeds voorgingen zal ook de toekomstige bezoeker
ongetwijfeld worden getroffen door de schoonheid van dorpskerken die als
het ware rijkelijk over het Groninger land werden uitgezaaid. Een ontmoeting
met middeleeuwse bouwkunst. Volop genietend van een kostbaar interieur,
van aanwezige gewelf- en muurschilderingen. |
 |
|
En, niet te vergeten, de vaak schitterende orgels. Onder de ware kenners
en lief-hebbers van dit groots instrument is het bekend: Nergens ter wereld
is er een verge-lijkbare streek met zoveel orgels als in de provincie Groningen!
Maar op het platteland is er nog zoveel meer om van te genieten. Zoals bijvoorbeeld van de meanderende maren, de molens en de borgen, eens bewoond door de heersende klasse en nu ware bezienswaardigheden. Of van een wandeling door de wierdendorpen met hun oude kern en dorpshuisjes rondom de kerk.
We begonnen deze impressie met het wijden van een aantal woorden aan de hoofdstad, of wel Stad zoals de Groninger zelf haar noemt. Buitengewoon mooi is ze zeker. Rijk bedeeld met historische monumenten en prachtige panden, stuk voor stuk een lust voor het oog. Ontstaan op een wierde ten noorden van de Drentse Hondsrug maakte het esdorp als marktplaats een gigantische groei door. De ligging speelde hierin een niet onaanzienlijke rol. Als een spin in het web, zo wordt wel gezegd. Feit is dat alle wegen naar Groningen leiden, zowel via het land als via het water en het spoor.
Om haar huidige betekenis enigszins goed neer te zetten heeft men zeer
zeker een groot aantal woorden nodig. Kort samengevat is het zo dat deze
zeer oude stad, met haar drie mooie marktpleinen als levende herinnering
aan dat verre verleden, is uitgegroeid tot een belangrijk cultureel, commercieel,
industrieel en bestuurlijk centrum. Daarnaast is het tevens een stad van
wetenschap met een eeuwenoude universiteit en wordt het beheerst door één
van de hoogste torens van Nederland: De Martinitoren, of op zijn Gronings
d'Olle Grieze.
Over de hoogste gesproken: Enige tijd geleden alweer mochten wij in de krant lezen dat een onderzoek heeft uitgewezen dat de jonge generatie Groningers behoort tot de langste mensen ter wereld.
Er zijn in heel Nederland geen statieuzer boerderijen dan de 'boerenploatsen'
van het Groningerland, zo staat er te lezen in Kijk op Groningen, uitgegeven door Elsevier (1976). En hoewel we nog altijd kunnen genieten
van deze schitterende boeren-plaatsen in het weidse landschap, dient daaraan
onmiddellijk toegevoegd te worden dat er helaas reeds veel van die genoemde
pracht verloren is gegaan. Feit is namelijk dat óók in Groningen het klassieke
boerenplatteland reeds tientallen jaren terrein verliest.
De boer van vandaag is ook niet meer te vergelijken met die van pakweg
een halve eeuw geleden. De gesloten wereld, die het destijds veelal toch
wel was, is zo goed als in z'n geheel opgegaan in de moderne maatschappij.
Illustratief voor veranderingen zoals die zich voltrekken is ook de onlangs
verschenen nieuwe uitgave van De Graanrepubliek (1999). In een door hem toegevoegd hoofdstuk, De blauwe revolutie, neemt auteur Frank Westerman ons mee naar het onderwater zetten van acht
vierkante kilometer in het gebied waar eens de graanbaronnen heersten en
het tot een van de rijkste landbouwgebieden van Europa maakten.
Waar eens de wind graan- en koolzaadvelden deed golven, zo laat hij nu zeilen van ranke boten bollen op het Oldambtmeer.
Groningen en varen....
Behalve op het drie jaar oude Oldambtmeer is het eveneens goed toeven op het Schild-, het Zuidlaarder- en het Lauwersmeer. En voor diegenen die er de voorkeur aan geven om buitengaats te gaan is er de Waddenzee.
Verder is er over de afgelopen jaren door de provincie aanzienlijk geïnvesteerd in het net-werk aan vaarwegen.
|
|
 |
Verder is er de afgelopen jaren door de provincie aanzienlijk geïnvesteerd
in het netwerk aan vaarwegen. Zo werden er noodzakelijke verbeteringen
doorgevoerd op de verbinding tussen het Zuidlaardermeer en Oost Groningen,
een route die vroeger werd bevaren door de turfschippers.
De binnen- en zeevaart speelt hier reeds eeuwenlang een grote rol en is
daarmee, naast landbouw en veeteelt, één van de pijlers waarop de economie
rust. Ter verduidelijking een aantal feiten. Van alle Nederlandse reders
zit de helft in het noorden. Zelfs wijzen de cijfers uit dat er nergens
anders ter wereld meer scheeps-eigenaren huizen dan op de lijn Bremen -
Harlingen het geval is. En... een derde van de vaderlandse scheepsbouw
wordt nog altijd hier in het noorden gerealiseerd.
Van grote betekenis zijn in deze ook de zeehaven van Delfzijl en de nog
immer uitbreidende Eemshaven.
Met het noemen van deze twee havens zijn we aanbeland bij de industrialisatie zoals die ook in onze provincie heeft plaatsgevonden. In Delfzijl vestigde zich, sinds het midden van de vorige eeuw, vooral chemische industrie. Voor de Eemshaven daar-entegen ziet men een grote toekomst in de energievoorziening.
Uit het bovenstaande mag reeds overduidelijk zijn geworden hoeveel Groningen
u heeft te bieden. En dan hebben we het hier nog niet eens gehad over zoiets
als bijvoorbeeld het bruisend uitgaansleven in Stad, of over kunst en cultuur.....
Kom het zelf maar eens ervaren. U bent van harte welkom!
© 2008 Trankiel
|
|
|
|
